Onder het mom van ‘Samen staan we sterker’ en het doorbreken van het taboe rondom de psychiatrie heb ik vandaag een gastblog van bybanana.nl. Ik vind het heel bijzonder dat ze haar verhaal wilt doen op mijn blog, nogmaals bedankt daarvoor.
“Hoi, ik heb onder andere ADD, borderline en PTSS.. aangenaam!”
Wanneer we onszelf voorstellen doen we dat vaak aan de hand van wat we in het dagelijks leven doen. “Hoi, ik ben Dirk en ik ben bedrijfsadviseur.” Niet dat je dan veel wijzer wordt van de persoon die voor je staat, je beroep bén je toch niet? Maar toch lijkt het erop dat het érg belangrijk is om je manier van broodwinning te noemen tijdens je kennismakingspraatje. Bij het leren kennen van mensen ontkom ik dan ook nooit aan de vraag; “En, wat doe jij? Werk je of studeer je nog?” Zonder dat diegene het doorheeft (mijn masker zit vast met superglue), zakt de moed me dan al door mijn zolen, regelrecht naar China. Ik werk niet, ik ben arbeidsongeschikt verklaard vanwege mijn ADD, borderline, PTSS en al mijn andere ‘mankementen’. Maar anders dan het kopje hierboven je misschien doet vermoeden, zal ik dat niet snel vertellen. Bang voor de vooroordelen mompel ik maar dat ik gestopt ben met studeren ‘omdat het toch niet mijn ding bleek’ en dat ik nog hard op zoek ben naar de volgende ‘uitdaging’. Dat alleen al uit bed komen voor mij een enorme uitdaging is, laat ik maar achterwege..
Naast ADD, borderline en PTSS heb ik ook nog PDD-NOS ( de McDD variant), een dysthyme stoornis en een verslavingsprobleem. Al deze diagnoses zijn gesteld tijdens de 10 jaar therapie die ik inmiddels achter de rug heb. De borderline zou inmiddels ‘gezakt’ zijn, mijn PTSS negeer ik hardnekkig, de PDD-NOS wordt niet door elke psychiater erkent en die dysthyme stoornis.. tja, wie zou nu niet chronisch depressief raken van al die stempels? De ADD en de verslaving(sgevoeligheid) staan op dit moment het vaakst in de spotlights. Sinds een paar maanden loop ik bij de regionale GGZ van mijn nieuwe woonplaats, en daar hebben ze (net zoals alle eerdere instanties) grootse plannen met me. Ik moet het straks kunnen redden op ‘maar’ 3 soorten medicatie, ik moet (zelfstandig) om kunnen gaan met bijvoorbeeld mijn depressie en zo nu en dan een crisis (de psychiatrische term voor ‘oooohhhh nu gaat het écht mis!’).. én ik moet elke dag wat te doen hebben, het liefst in het voordeel van de maatschappij.. Ik weet niet precies wat het GGZ personeel denkt, maar die doelen streef ik natuurlijk al járen na. Het is niet alsof ik in de ochtend wakker wordt en denk; “Jottem! Wéér een dag om te vechten tegen mijn angsten, mijn té hoge lat, mijn depressieve gevoelens en strenge, negatieve gedachten, tegen mijn hevige stemmingswisselingen, tegen mijn minderwaardigheidsgevoel en tegen mijn constante vermoeidheid en medicijnbijwerkingen (enz.). Ik sta ook niet te juichen om ondertussen ook tegen beter weten in te proberen het huishouden spik en span te houden, de boodschappen te doen, te koken, te douchen, sociaal te zijn, positief te zijn, een baantje of bezigheid te zoeken et cetera. Eigenlijk is ‘gewoon kunnen functioneren’ mijn grootste doel..
Want dat functioneren, dat gaat me niet zo goed af.. De wasmand puilt uit, ik heb al dagen geen avondeten op, ik kom soms een week niet buiten, het stof stapelt zich op, er is nauwelijks iets te eten in huis, de gordijnen zijn zo’n beetje permanent gesloten, ik sla vaak een nacht slaap over en ik verwaarloos mijn sociale contacten en hobby’s. Daarbij vind ik het nog erg moeilijk om het over mijn problemen te hebben vanwege de schaamte. Ook het schuldgevoel dat hierbij komt kijken is zó sterk dat het me nog verder ‘verlamd’; niet wetend waar ik moet beginnen om het ‘goed’ te maken blijf ik met mijn handen in het haar zitten, machteloos voel ik me dan. Mijn vriend blijft me maar op het hart drukken dat ik niet zo streng moet zijn voor mezelf, dat ik de tijd moet nemen om wat leuks te doen en me niet zoveel zorgen moet maken. Maar in de chaos die in mij leeft en nu ook om mij heen te zien is, kan ik gewoonweg geen rust vinden. Komt het ooit nog wel goed? Het licht aan het einde van de tunnel lijkt op sommige momenten meer op een speldenknopje dan op een fatsoenlijke cirkel. Hoe lang houd ik dit nog vol?
Het is niet zo dat ik snel opgeef, ik heb (meer dan) genoeg weten te overwinnen. Het is niet alsof mijn ‘probleempjes’ uit de lucht zijn komen vallen, er is de nodige narigheid aan vooraf gegaan. Ik heb periodes gehad waarin ik redelijk wist op te krabbelen; zo was ik een halfjaar geleden nog een HBO student en haalde ik prachtige punten, woonde ik in mijn eigen studio en zag alles er netjes en schoon uit, kwamen er elke dag vrienden over de vloer, was komen opdagen bij het GGZ nauwelijks nodig en had ik redelijk gezonde eet- en slaapgewoonten. De leider van de therapiegroep waar ik soms nog heen ging voor een stukje ‘mentaal onderhoud’ vroeg me op gegeven moment wat ik er eigenlijk nog deed, waarom ik niet ‘de wijde wereld’ inging.
Nu blijkt juist dat de verhuizing van inmiddels een halfjaar geleden me nét iets teveel is geworden.. Samenwonen doet me goed maar de stress van het regelen en reizen, de druk die ik me opleg om een goede vriendin te zijn en de grote verandering van woonomgeving hebben me tóch de das omgedaan. Ik ben blij dat ik fijnere tijden heb gekend dan deze, dat houdt de hoop op een drastische verbetering enigszins levend. Dat speldenknopje aan het eind van de tunnel ziet er toch nog best vaak uit als een golfballetje, soms zelfs een tennisbal. En de niet aflatende steun van mijn vriend en het sterke geloof dat hij in me heeft wakkert de motivatie om door te blijven gaan gelukkig telkens weer aan. Mijn vriend ziet mij voor mij, iets wat ik nog nooit eerder heb mogen tegenkomen.. In mijn vorige relaties liep het vaak mis op mijn problemen doordat er ‘kennis’ over mij van het internet werd gehaald en er misverstanden ontstonden. Twee mensen met dezelfde diagnose kunnen nog altijd als dag en nacht verschillen, iets wat er bij veel mensen niet in wil.
Het stigma, ook wel ‘de tweede ziekte’ genoemd, maakt het voor anderen dan ook lastig om je te zien voor wie je écht bent, het staat als een muur tussen twee mensen in en beide zien alleen hun kant van de muur. In veel gevallen gaat het ook over op ‘zelfstigmatisering’, waardoor degene met de ‘beperking’ een vertekend en negatief beeld van zichzelf oploopt. Op die manier wordt níemand beter en blijven de vooroordelen júist bestaan. Dit stuk laten publiceren is voor mij angstaanjagender dan je je waarschijnlijk indenkt, allemaal dankzij de heersende onwetendheid en het onbegrip wat betreft psychische problemen.
Er is nog zó veel dat ik eigenlijk aan had willen kaarten;
-de psychische en lichamelijke schade die je oploopt door het langdurige medicatiegebruik
-de nare opmerkingen die je naar je hoofd krijgt geslingerd; ook al is het soms niet zo bedoeld
-de moeite die je elke dag doet om vooral ‘mooi weer’ te kunnen blijven spelen
– de opnames in klinieken en psychiatrische afdelingen die je voor het leven kunnen tekenen
-de geschokte blikken wanneer je een truitje zonder mouwen draagt
-de doctoren die al je klachten als ‘iets van tussen de oren’ bestempelen en je ziek naar huis sturen
-de haatgroepen op het internet, inclusief het doodwensen van ‘borderliners’
-de moeite die het kost sociale contacten aan te leggen en geaccepteerd te worden
-de momenten dat je niet meer verder wilt, soms zelfs alles probeert te laten stoppen,
-de paniekaanvallen die je compleet slopen en je elk moment kunnen overvallen
-het afhankelijk zijn van instanties zoals het UWV, die je graag willen inzetten als aspergeplukker
-steeds beoordeeld worden omdat iemand al eens iemand heeft ontmoet die ‘hetzelfde’ heeft
-een ‘parasiet’ genoemd worden, terwijl je vaak op een houtje moet bijten bij wijze van
-je constant minderwaardig voelen
-en ga zo maar door..
Begrip is denk ik teveel gevraagd, vaak is het ook erg moeilijk te begrijpen. Maar waarom zou je er dan meteen een negatieve stempel op zetten? Zo moedig je het achterhaalde stigma aan, het stigma dat het voor mij zo moeilijk maakt dadelijk op ‘enter’ te drukken en simpelweg mijn verhaal te kunnen doen. Het mag toch niet zo zijn dat ‘wij’ als minder mens worden gezien? Dat ‘jullie’ superieur zijn? Toch krijg ik die indruk; dit moet anders, dat hoort zo, zus kan écht niet en ‘zo’ doen ‘normale’ mensen dat niet!
Maar wat is dat dan, ‘normaal’? Iedereen op hun hokje beoordelen is toch juist.. ‘gek’? En zo niet; waarom duwen we dan niet iedereen gewoon in een hokje gebaseerd op hun problemen? Wel zo gemakkelijk toch? Dan herken je meteen de ‘wordt gepest maar doen niets terug mensen’, de ‘ik blijf in mijn huwelijk vanwege de kinderen mensen’, de ‘ik heb altijd bevestiging nodig via selfies op facebook mensen’.. noteer er meteen de vooroordelen bij, dan weten we in één oogopslag wie ze zijn.
Natuurlijk meen ik dit niet, ik gun niemand een stigma toe.. Maar zo lang dit soort onzin wél gebeurt bij mensen met een psychisch probleem, zullen er altijd mensen blijven die daardoor geen hulp durven te zoeken en/of zich minderwaardig en angstig voelen.
Ik hoop in ieder geval dat ik, ondanks mijn twijfels over sommige ietwat extreme uitingen, het een en ander bespreekbaar heb kunnen maken of iemand het gevoel heb kunnen geven niet alleen in zijn/haar gevecht te staan. 1 op de 4 mensen krijgt met een psychisch probleem te maken.. Laten we elkaar steunen in plaats meteen te oordelen.
Zou je ook een gastblog willen schrijven mail me dan op ikwordvrolijkvan@hotmail.com.