Wie was er eerst de kip of het paasei?

Pasen het feest van… Paaseieren? De paashaas? Of van bevrijding? De opstanding? Licht na een donkere periode? 

Wat kwam er nou eerst Pasen zoals Christenen het vieren of de eieren van de paashaas? Hoe komt het dat deze beide tradities gecombineerd zijn op dezelfde feestdag? En waar komen verschillende tradities rondom Pasen eigenlijk vandaan? Ik zocht het uit!

Tijdens Pasen zoals Christenen vieren wordt er gevierd dat Jezus is opgestaan uit de dood nadat hij drie dagen eerder werd gekruisigd. Het is geïnspireerd op het Pesach-feest uit het Jodendom. Een lentefeest om de bevrijding van slavernij en lijdenstocht uit Egypte te herdenken. Christenen hebben er echter een andere betekenis aan gegeven. De exacte oorsprong van Pasen is men het niet helemaal overeens. Er zijn verschillende tradities die ook terug te vinden zijn in heidense lente feesten die al bestonden voor Christus. Zo wordt ook beweerd dat Pasen een vrij nieuw feest is met overgenomen tradities uit deze feesten.

Het paasvuur

Dit vuur zou zijn oorsprong mogelijk vinden uit de Oud-Saksische godsdiensten en Germaanse mythologiën. Het vuur werd gebruikt om kwade geesten en demonen te verjagen. Later gaven de Christenen hier een religieuze betekenis aan: Vuur, licht na de duisternis. De verrijzenis van Jezus, Licht van de wereld. Vanuit deze traditie is ook de Paaskaars ontstaan die wekelijks in vele kerken wordt aangestoken.

Paaseieren

Eieren werden al vroeg gezien als teken van leven en kwamen ook al in eerdere lente feesten terug. Zo zouden ze bijvoorbeeld al te vinden zijn in Germaanse tradities rondom de heilige-cult bomen, bij het Beltane (een vruchtbaarheidsfeest van de Kelten in Ierland en Schotland) en de Akitu (een oud-oosters nieuwjaarsfeest).

De palmpasenstok met broodhaantje

Ook deze traditie lijkt afgeleidt te zijn van een andere Germaanse traditie. Zij vierden de komst van het licht door middel van een boom rond te dragen met in de top een haantje.

De paashaas

Hier zijn verschillende speculaties over het meest waarschijnlijke is dat de paashaas bedacht is als pedagogisch karakter dat slechts aan kinderen die zich goed gedroegen, paaseieren gaf. Wikipedia schrijft: De Germaanse vruchtbaarheidsgodin Eastra, die in overgeleverde mythologieën als half-krankzinnig en soms even bloeddorstig als vrijgevig is geafficheerd, vertoonde zich op aarde vaak in de vorm van een haas. Met name als de ‘gekke’ maartse haas in het paarseizoen aan het begin van de lente. Het christelijke Pasen was in deze contreien oorspronkelijk haar lentefeest. Pasen heet in het Engels ook nog steeds naar deze godin ‘Easter’. Vandaar dat nog steeds de heidense haas in het van origine christelijke Pasen figureert.

Grappig weetje: De paashaas is in Beieren een haan, in Tirol een kip, in Thüringen en Westfalen een vos en in Hannover een koekoek,

Het zijn veel speculaties en er zijn weinig bewijzen voor maar het lijkt dat een aantal paas-tradities al voor het christendom bestonden. Erg interessant, ik vond het leuk om dit uit te zoeken. Hoe vieren jullie Pasen?